Centar za prava deteta održao je u Institutu za kriminološka i sociološka istraživanja 25. decembra 2017. godine okrugli sto pod nazivom: „Izričita zabrana telesnog kažnjavanja dece u Srbiji u svim okruženjima“.
Na okruglom stolu se diskutovalo o rasprostranjenosti primene telesnog kažnjavanja dece u Republici Srbiji i posledicama koje ono ima po njihov razvoj, usklađenosti normativnog okvira koji se odnosi na zabranu telesnog kažnjavanja dece sa relevantnim međunarodnim standardima, kao i ulozi stručnjaka koji rade sa decom u promovisanju nenasilnih i participativnih načina vaspitanja i disciplinovanja deteta.
U uvodnom delu prof. dr Veronika Išpanović, psihijatar za decu i mlade, redovna profesorka Univerziteta u Beogradu i članica Saveta za prava deteta Vlade Republike Srbije, objasnila je da istraživanja dokazuju da postoji jasna veza između telesnog kažnjavanja dece i čitavog spektra negativnih posledica po razvoj deteta, te da ne postoje dokazi o koristima ili prednostima telesnog kažnjavanja u vaspitanju i disciplinovanju dece.
Pri telesnom kažnjavanju dete uči da je prihvatljivo da ga nasilno kažnjavaju oni koji ga vole. Taj model ponašanja se prenosi na odraslo doba što često dovodi do nasilja u porodici. Prema rezultatima istraživanja pokazatelja stanja i položaja žena i dece koje je sproveo MICS program (Multiple Indicator Cluster Survey – MICS), 45 odsto dece u Srbiji je izloženo telesnom kažnjavanju koje se koristi kao vaspitna metoda. Teškim oblicima telesnog kažnjavanja najviše su izložena deca od prve do četvrte godine. Osnovno pravo deteta je da bude zaštićeno od svih oblika nasilja i zato se zalažemo za izričitu zabranu telesnog kažnjavanja u svim okruženjima, istakla je profesorka Išpanović.
Poslednji rezultati istraživanja pokazuju postepeno smanjenje nasilnih metoda vaspitavanja dece u opštoj populaciji, kao i u romskim naseljima. Telesno kažnjavanje dece postaje sve manje društveno prihvatljivo, a protiv ovakvih metoda disciplinovanja javno se zalaže sve veći broj stručnjaka.
O postojećem normativnom okviru i načinima za unapređenje pravnog sistema Republike Srbije govorila je Ranka Vujović, pomoćnica direktora Republičkog sekretarijata za zakonodavstvo:
Ustav Republike Srbije jemči deci ljudsko dostojanstvo. Prema Konvenciji o pravima deteta države su dužne da ukinu tradicionalne i štetne prakse koje doprinose povređivanju ljudskog dostojanstva deteta, rekla je Ranka Vujović.
Ona je istakla i da Porodični zakon insistira na uzajamnom poštovanju dece i roditelja.
Kako je Ranka Vujović objasnila, pojam “fizičkog zlostavljanja deteta”, kao i drugi pojmovi u vezi sa tim, nije dovoljno precizno definisan u Porodičnom zakonu, kao ni u Krivičnom zakoniku, što utiče na nesankcionisanje ove prakse u odgovarajućim sudskim postucima, te nesumnjivo postoji potreba za izričitom zabranom telesnog kažnjavanja dece u porodičnom okruženju.
U julu 2017. godine stručnjaci iz oblasti prava deteta, iz državnog i civilnog sektora, započeli su rad na izradi Nacrta nacionalne strategije za prevenciju i zaštitu dece od nasilja za period 2018.-2022. godine.
Dr. Ivana Stevanović, direktorka Instituta za kriminološka i sociološka istraživanja, predsednica Centra za prava deteta i članica Saveta za prava deteta Vlade Republike Srbije, naglasila je da je izričita zabrana telesnog kažnjavanja prvi korak, a da je nakon toga vrlo važno da stručnjaci pružaju podršku roditeljima u promovisanju pozitivnog, nenasilnog modela vaspitanja i disciplinovanja dece, što bi dalje doprinelo izgradnji nenasilnih modela ponašanja u našem društvu uopšte.
Komitet za prava deteta Ujedinjenih nacija je u svojim preporukama za Republiku Srbiju, usvojenim u februaru 2017. godine, izrazio zabrinutost što je telesno kažnjavanje dece dozvoljeno u porodičnom okruženju i preporučio da se telesno kažnjavanje izričito zabrani zakonom.
Centar za prava deteta sprovodi projekat “Prava deteta u politikama i praksi” u partnerstvu sa Save the Children International, a koji finansira Vlada Švedske. Ciljevi ovog projekta usmereni su na unapređenje sistema zaštite dece, kao i strukture i mehanizama za praćenje i primenu prava deteta, sa posebnim fokusom na participaciji dece u ovim procesima.
U okviru ovog projekta, Centar za prava deteta će sledeću godinu posvetiti ovoj temi kroz kampanju koja će imati za cilj podizanje svesti javnosti o posledicama telesnog kažnjavanja dece, posebno među roditeljima, promociji pozitivnih i nenasilnih metoda vaspitanja i upoznavanju javnosti sa pravima deteta uopšte.
