Svetski dan porodice danas se obeležava širom sveta. Generalna skupština Ujedinjenih nacija proglasila je 1993. godine 15. maj Svetskim danom porodice kako bi ohrabrila zemlje članice da prepoznaju potrebu za osnaživanjem porodice kao institucije.
Svi pojedinci i društvo u celini su duboko pogođeni zdravstvenom krizom prouzrokovanom pandemijom KOVID-19, kao i ekonomskom krizom koja je prati. Pomoć i podrška zajednice i institucija naročito je neophodna najranjivijim pojedincima društva, a posebno deci. Porodice su suočene sa gubitkom prihoda, strahovima od nepoznatog i ekonomskom nesigurnošću, što dovodi do povećanog rizika od nasilja nad decom, porasta broja dečjih brakova, kao i seksualnog zlostavljanja i eksploatacije dece. Tokom samoizolacije, deca su bila izložena većem riziku seksualnog iskorišćavanja i zloupotrebe na internetu, a prema izveštajima Europola povećane su onlajn pretrage za materijalom koji sadrži seksualno zlostavljanje dece za vreme pandemije. S obzirom na to da deca najčešće provode vreme na društvenim mrežama, vrlo lako mogu postati meta seksualnih predatora i zlostavljača na internetu, posebno zbog osećaja usamljenosti i zabrinutosti.
Ovom prilikom podsećamo i na zabrinjavajuće podatke izloženosti dece telesnom kažnjavanju. Prema podacima UNICEF-ovog istraživanja višestrukih pokazatelja (MICS) položaja žena i dece iz 2014. godine, u Srbiji je 43 % dece starosti od 1 do 14 godina izloženo barem jednom vidu psihološkog ili fizičkog kažnjavanja od strane članova domaćinstva. Oko 39 % dece izloženo je psihološkom, dok je 17 % izloženo fizičkom kažnjavanju. Zabrinjava podatak da je fizičko kažnjavanje najzastupljenije kod dece uzrasta 3 i 4 godine. Teškom fizičkom kažnjavanju je bilo izloženo 8 % dece, s tim što je više devojčica nego dečaka. Kako bi zaštitili decu od nasilja u svim okruženjima, neophodno je delovati celovito, što podrazumeva i nedvosmislenu zakonsku regulativu kojom se izričito zabranjuje svaki vid nanošenja telesne kazne u svrhu disciplinovanja. Propisivanje zabrane telesnog kažnjavanja dece u svim okruženjima, pored ispunjavanja preporuka međunarodnih tela koja prate sprovođenje ratifikovanih konvencija, vodilo bi izgradnji nenasilnih modela ponašanja u našem društvu i bezbednijem okruženju za decu.
U suočavanju sa aktuelnom pandemijom i njenim dugoročnim posledicama, veoma je važno strateški se usmeriti na obezbeđivanje resursa za jačanje dece i porodica u vreme kriznih događanja i nakon toga, a posebno porodica i dece iz najranjivijih grupa. Posebnu brigu i zaštitu je neophodno osigurati deci sa smetnjama u razvoju, deci migrantima, romskoj deci, deci koja žive i rade na ulici, deci sa HIV-om/AIDS-om. deci pripadnicima LGBTI populacije i drugoj ranjivoj deci, kako se ne bi dodatno pogoršao njihov položaj.
Centar za prava deteta sprovodi projekat “Pozitivno roditeljstvo” uz finansijsku podršku EU u okviru programa Evropski instrument za demokratiju i ljudska prava u Srbiji sa ciljem da doprinese da se svakom detetu u Srbiji omogući zaštita od svih oblika nasilja kroz efikasan zakonodavni okvir koji se dosledno primenjuje u svim okruženjima. Projekat sufinansira Kancelarija za saradnju sa civilnim društvom Vlade RS.
Beograd, 15. maj 2020. godine
Medijske objave:
