Centar za prava deteta (CPD) održao je 29. novembra 2021. godine četvrtu panel diskusiju na temu pozitivnog roditeljstva i zaštite dece u slučajevima visokokonfliktnih razvoda roditelja putem ZOOM platforme, na kojoj je učestvovalo 11 predstavnika centara za socijalni rad i civilnog sektora iz Alibunara, Aleksinca, Rume, Vršca i Beograda.
Učesnici su imali priliku da se upoznaju sa dosadašnjim aktivnostima CPD-a na polju pozitivnog roditeljstva i zaštite dece u slučajevima visokokonfliktnih razvoda roditelja. Tom prilikom, predstavljeni su im ključni nalazi povodom sprovedenog Mapiranja programa i usluga pozitivnog roditeljstva u Srbiji, Priručnik za trenere/ice „Pozitivno roditeljstvo“, Priručnik za trenere/ice „Razvod roditelja i zaštita dece“, Vodič za facilitatore „Pozitivno roditeljstvo“ i Vodič za facilitatore „Razvod roditelja i zaštita dece“. Pored toga, učesnici su upoznati i sa onlajn platformama koje je CPD izradio u proteklom periodu, i to platformom za e-učenje, koja je namenjena stručnim radnicima u socijalnoj zaštiti i pravosuđu koji su motivisani da osveže ili unaprede svoja znanja u oblasti pozitivnog roditeljstva i zaštite dece u slučajevima visokokonfliktnih razvoda roditelja, kao i platformom za roditelje „Roditeljstvo se uči“.
Tokom panel diskusije u delu koji je bio posvećen pozitivnom roditeljstvu, učesnici su identifikovali glavne izazove koji otežavaju roditeljstvo u savremenom dobu. Kao najčešće prepreke savremenom roditeljstvu, učesnici su naveli preopterećenost roditelja, ali i siromaštvo i nedostatak ličnih kapaciteta, kao i odsustvo podrške roditeljstvu, kako u okviru same porodice, tako i u okviru svoje zajednice. Kao jedan od glavnih zaključaka nametnula se konstatacija jedne učesnice da se problemi u ovoj oblasti uglavnom rešavaju od sredine, a ne od korena, i da je suštinski problem u neadekvatnim zakonskim rešenjima, odnosno lošim zakonima poput Porodičnog zakona i Zakona o socijalnoj zaštiti. Čak više od 90% učesnika smatra da u njihovim zajednicama ne postoje odgovarajući resursi za podršku roditeljima u praktikovanju pozitivnog roditeljstva.
U delu koji se odnosio na zaštitu dece u visokokonfliktnim razvodima, disktovalo se o podršci koju je potrebno pružiti deci i roditeljima. Gotovo dve trećine učesnika je zaključilo da ne postoje odgovarajući resursi za pružanje podrške deci tokom razvoda roditelja, dok 16,7% smatra da takvi resursi delimično postoje, a samo 8,3% da takvi resursi zaista postoje. Takođe se diskutovalo i o uticaju pandemije i posledicama koje su afektirale kako roditelje, tako i bračne partnere i profesionalce koji rade sa decom. Navode da je broj razvoda u porastu i posebno su se osvrnuli na položaj deteta tokom razvoda, koje neretko bude u središtu konflikta roditelja. Učesnici su istakli da trenutni sistem omogućava da razvodi teku kao visokokonfliktni. Navode da je jedan od većih izazova sprovođenje viđanja deteta u kontrolisanim uslovima, kao i činjenica da su otuđujući roditelji često jači i od sistema.
Kao glavni zaključak diskusije nameće se potreba izmena i dopuna postojećeg zakonodavnog okvira koji bi predupredili da slučajevi razvoda predugo traju i omogućili veću efikasnost profesionalca u socijalnoj zaštiti i sudstvu. Uporedo sa tim, neophodno je pružati kontinuiranu i sistemsku podršku roditeljima.
Sastanak je održan u okviru projekta „Pozitivno roditeljstvo“, koji CPD sprovodi uz finansijsku podršku EU u okviru programa Evropski instrument za demokratiju i ljudska prava u Srbiji. Cilj ovog projekta jeste doprinos zaštiti svakog deteta u Srbiji od svih oblika nasilja kroz efikasan zakonodavni okvir koji se dosledno primenjuje u svim okruženjima. Projekat sufinansira Ministarstvo za ljudska i manjinska prava i društveni dijalog.
